سوسک پوستخوار

سوسک پوستخوار

سوسک پوستخوار یکی از مخرب ترین گروه های حشره در جهان است. به صورتی که بسیاری ازخسارتهایی که در جنگل هاودرختان موجود .در فضای سبز شهری دیده میشودبه علت حمله این سوسک میباشد.

 

Kingdom: Animalia Phylum

Arthropoda Class: Insecta Order

 Coleoptera Family: Curculionidae

Subfamily: Scolytidae

این حشره بیشتربه رنگ قهوه ای دیده میشوند. بزرگترین عضو این گروه طولی به اندازه ۸ میلی متر دارد. با وجود اندازه کوچک سوسکهای پوستخوار باهمکاری ویک حمله همه جانبه می توانندبر درخت غلبه کنند.دراین گونه از سوسکها ابتدا جنس نر واردپوست شده وخودرابه آوندهای آبکش میرسانندوباانتشارفرمون باعث جلب توجه دیگر سوسکهارامیکند. وبعد از آن جنس ماده راه خود به داخل پوست بازکرده وباجنس نر تشکیل یک حفره مینمایند ودرآن محل اقدام به تخم گذاری میکنند.پس از تفریق تخمها لاروها اقدام به هضم وتغذیه از آوندهای آبکش مینمایند ودرهمین حال حفره اولیه ایجاد شده رابا ایجاد دالانهایی گسترش میدهند وپس از گذراندن یک دوره شفیرگی به سوسک بالغ تبدیل میشوند که درنهایت حفر این کانالها به علت از بین رفتن آوندهای آبکش باعث مرگ درخت میگردد.

 

علل شیوع:

دوعامل عمده در جمعیت وگسترش سوسک پوستخوار موثر هستند: مهمترین عامل زند موثر بر جمعیت سوسک پوست دسترسی به غذا است است.که رابطه مستقیم با گونهای گیاهی میزبان ومورد علاقه این سوسک به ویژه درخت کاج دارد.

۱ -عوام زنده مثل زیست شناسی سوسک ، نوع، سن، و توزیع گونه های درختی.

۲ -عوامل غیر زنده مثل آب و هوا، محل جغرافیایی، بهمن، رانش زمین. عوامل آب وهوایی ،خشکسالی طولانی مدت وبادهای تندمی تواند به عنوان یک ماشه برای شیوع بیماری عمل کنند.

مهمترین عامل موثر بر جمعیت سوسک پوست دسترسی به غذا است است.که رابطه مستقیم با گونه های گیاهی میزبان ومورد علاقه این سوسک به ویژه درخت کاج دارد.

 

اثرات سوسک پوستخوار:

سوسک پوست به عنوان “عامل تغییر” در داخل جنگل هایی که درختانی با میوه مخروطی دارند شناخته میشود.آنها نقش عمده ای تغییرات در جنگلها دارند.به عنوان مثال آتش سوزی یکی از عواملی است که پس از شیوع این آفت به شدت جنگل وفضای سبز را تهدید میکندوهمچنین مرگ ومیر درختان باعث تغییر اکوسیستم وازبین رفتن زیستگاههای جانوری میگردد.به طوری که میتوان گفت این آفت به شدت منابع حیاتی را تحت تاثیر قرار میدهد.

 

راههای مبارزه وکنترل :

 

  • کاهش جذابیت جنگل وفضای سبز با استفاده از گونه های درختی دیگر
  • جلوگیری از فشردگی خاک ، حفاری، تغییر کلاس، برش ریشه یا مسطح سازی اطراف درختان . –
  • عدم حذف مواد آلی (لاشبرگ)
  • تقویت درختان با استفاده کود آبیاری
  • حذف سریع درختان آلوده وسوزاندن آنها
  • حذف کنده ها وسوزاندن آنها
  • شناسایی درختان آلوده که قابلیت واستعداد تیماردارند.
  • استفاده از رنگ مخصوص محافظ  تنه درختان  تولید شرکت پدیده کشاورزی 
  • خودداری از استفاده از نمک یا علف کش ها در اطراف درختان
  • آبیاری درختان تاعمق مناسب به ویژه درساعات اولیه صبح.
  • تشخیص زمان دقیق خروج سوسکهای بالغ جهت انجام سمپاسی با سمومی مثل دورسبان ،پرمترین، سوین
  •  

 

سوسک پوست خوار کوچک کاج

Coleoptera: Scolytidae Small

این حشره یکی از گونه های سوسک پوست خوار درختان سوزنی برگ است که به درختان ضعیف و صدمه دیده حمله می کند.ودرحال حاضر این گونه درفضای سبز جنگل شرق شناسایی شده است که میزبان های آن درختان سوزنی برگ Picea, Larix ,Pinus است.

 

مرفولوژی:

حشرات کامل به رنگ قهوه ای متمایل به تیره به طول ۳/۵ تا ۴/۵ میلیمترهستند در جنس نر و ماده چهار عدد خاردر طرف داخلی فرورفتگی انتهایی هریک از بالپوش ها دیده می شود.که خار سوم بلندتر و در انتها متورم شده است. درحشرات نر پیشانی براق و دارای خط برجسته ی طولی کوچکی میباشد. تخم ها بیضی به رنگ سفید،لاروها تا حدودی خمیده و سفیدرنگ،سر لاروها قرمز مایل به قهوه ای،شفیره سفید مایل به زرد و طول آن به اندازه ی طول حشره ی کامل است.

 

 

زیست شناسی:

حشرات کامل در حدود اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد ظاهر می شوند.سوسک های نر زودتر خارج شده و پوست درختان را سوراخ می کنند.سوسک های ماده بعدا از همین سوراخ ها نفوذ می کنند.حشرات کامل نسل جدید در تیر تا مرداد ظاهر می شوند.نسل دوم آن ها روی بقایای گیاهی فعالیت می کند.تخم ها بعد از ۷تا۹ روز تفریخ می شوند.

 

 

خسارت:

این آفت بیشتر در قسمت های پائینی تنه درختان وبعضا در قسمتهای انتهایی و رو به آفتاب تاج درختان میزبان و بر روی شاخه های ضخیم فعالیت می کند.از علائم آلودگی به این آفت وجود دالانهای ستاره ای شکل بر روی پوست درختان میزبان میباشد که از دالان های شفیرگی منشعب شده اند.

 

 

 

                                                                                                             

               سوراخهای ایجاد شده توسط سوسک

 

                                                                                                                                                   

 چرخه زندگی سوسک پوستخوار

 

 

                                                              (نمونه دالانهای حفر شده توسط لارو سوسک پوستخوار)

 

              ( لارو سوسک پوستخوار)

 

 

نکته:

باتوجه به بررسی ها ومطالعات انجام گرفته مشخص گردیدجهت روبه آفتاب تنه درخت ( حدفاصل جنوب تا غرب تنه درختان)  بهترین محل برای نفوذ این سوسک  میباشد به همین دلیل این ناحیه برای شناسایی

درخت آلوده وانجام مبارزه نقش بسیار مهمی دارد.

 

 

 

 

روابط با سایر موجودات :

سوسک پوستخوار علاوه بر میزبان خود که همان درخت است بادیگر موجودات نیز دارای تعامل است.موجوداتی که میتواند برجمعیت این سوسک تاثیر گذار باشد که شامل عوامل انگلی وشکارچی میباشد. ۱ -موجوداتی که همانند سوسک به درختان حمله وبه عنوان یک میزبان از آن استفاده میکنند.مثل انگلها،قارچها و..که تحقیقات انجام گرفته نشان میدهد این سوسک یکی ازعوامل انتقال قاچها از جمله پروپاگول هاي C. leucostoma به داخل گياه میباشد. به دنبال انتقال پروپاگول هاي قارچ مذکور، نکروز پوستي که ناشي از فعاليت قارچ مي باشد در محل آلودگي ايجاد مي شود. اين پديده اهميت سوسک هاي پوست خوار در انتقال بيماري سيتوسپورا را بيش از پيش مورد تاکيد قرار مي دهد. ۲ -موجوداتی که به عنوان شکارچی از این سوسکها استفاده وتغذیه مینمایند.دراین میان پرندگان به خصوص دارکوب تا حدودی به این سوسک برای تغذیه وابسته است .البته در گروه بی مهرگان و حشرات انواعی شناسایی شده اند که میتوانند به عنوان انگل یا شکارچی این سوسک عمل نمایند مثل سوسک clerid (شکل ۱)که میتواند جمعیت سوسک پوست را تنظیم کنید.

 

 

 

 

(شکل ۱)

 

فرمون :

بسیاری از موجودات زنده جهت ایجاد ارتباط با یکدیگر و یا پیدا کردن میزبان مناسب خود پیامهای شیمیایی مخابره می کنند. از این لحاظ بندپایان به خصوص حشرات در مخابره پیامهای شیمیایی جهت بقا و یا تولیدمثل بسیار اختصاصی عمل می کنند. رفتارهای اصلی حشرات که بوسیله سیستم بویایی آنها برانگیخته یا تضعیف می شود شامل جفت گیری، تغذیه و تخمریزی می باشد. به طور کلی به این گونه مواد شیمیایی علامت دهنده که موجب واکنشهای رفتاری گوناگونی در حشرات می شود سمیوکمیکال (Semiochemicals) می گویند. استفاده از فرمون جنسی حشرات علیه خود آنها بی تردید یکی از جالب ترین موضوعاتی است که دانش گیاهپزشکی و بیوتکنولوژی عصر حاضر پیگیر آن است و هر چند که از آغاز کاربرد این تکنیک مدت زمان زیادی نگذشته است با این حال پیشرفتهای حاصله در این زمینه بسیار چشمگیر بوده است.در حال حاضر فرمون جنسی بیش از ۲۵۰ گونه از حشرات زیان آور دنیا تولید و عرضه می شوند که عمده آفات گیاهی مزارع ، باغات میوه، جنگل ها،مراتع،پارک ها،محصولات انباری و حشرات بهداشتی را شامل می شوند. اهمیت بالای این تکنیک جدید درکنترل آفات موجب گردید که تله های فرمونی به عنوان پایه آزمایش های مزرعه ای مطرح گردد.با استفاده از لورها و تله های فرمونی(شکل۳) ، همچنین کارتها، نوارهای رنگی و تله های چسبدار رنگی حاوی لور(شکل۲)، می توان در امر نظارت و ردیابی آفات (monitoring) و یا کنترل جمعیت برخی از آفات گیاهی در زیر سطح زیان اقتصادی با کاربرد روشهای شکار انبوه آفت (Mass trapping) ، اختلال در جفت گیری (mating disruption)، روش جلب وکشتار (attract & kill) و یا سایر روش ها بهره گرفت. فرمون سوسک پوستخوار beetleproduced semiochemicals میباشد که توسط این سوسک تولید وبا اختلاط با بوی میزبان راهنمایی برای گسیل وحمله دیگر سوسکها به درخت میگردند واین عمل تضمین میکند که سوسکها بااین تعداد بر درخت غلبه کنند.که این فرمون نیز به صورت مصنوعی تولید شده وبه صورت تجاری دردسترس میباشد.

 

 

 

 

 

 

(تله چسبی)


(تصویروساختمان یک تله)

 

انجام آزمایشات گوناگو ن برای یافتن روشی برای مبارزه وکنترل آفت پوستخوار کاج:

 

۱ -سمپاشی تنه درختان آلوده با استفاده از سموم مختلف تماسی –تدخینی –سیستمیک وگاها مخلوط آنها بانسبتهای گوناگون. که دراین خصوص با توجه عدم نفوذ آب به داخل پوست درختان نتیجه خوبی حاصل نگردیدولی به علت نفوذ مقدار ناچیزی سم از طریق حفره های ایجاد شده روی تنه درختان توسط این سوسک اثرات بسیار کمی بر روی این افت مشاده گردید که عملا این روش را بی اثر مینماید.

 

 

 

 

 

 

 

۲ -استفاده از گازوییل به تنهایی وترکیب با سموم دیگر برروی درختان که دراین روش استفاده از گازوئیل به تنهایی اثر زیادی نداشت ولیکن در ترکیب با سموم دیگرمثل دانیتول اثراتخوبی را برروی این آفت شاهد بودیم. لیکن خطرات ناشی استفاده از یک ماده

نفتی وآتشزا درفضای سبز وعدم آشنایی دقیق نسبت به اثرات این ماده برروی درخت وهمچنین جنبه اقتصادی باعث گردید از این روش استفاده نگردد

 

 

۳حرارت قسمتی از تنه درخت که آلودگی برروی آن مشاهد شد .دراین روش با شعله افکن اقدام به حرارت دادن آن قسمت ازدرخت که آلودگی برروی آن مشاهده شده بود کردیم .لیکن حرارتی که ضمن عدم خسارت بروری پوست وتنه درخت باعث مرگ لاوها وسوسکها گردد کارایی لازم را نداشت به همین دلیل از این روش نیز صرف نظر گردید.

 

 

 

 

 

 

نکته مهم:

قطع وسوزاندن درختان وهمچنین خارج کردن کنده های آلوده به عنوان مهمترین عامل مبارزه با این آفت ازاهمیت فوق العاده ای برخوردار است.

 

 

۴-مبارزه مکانیکی: باتوجه به آزمایشات وطرحهای گوناگون که به اختصار به آنها اشاره گردید.بهترین ومطمئن ترین روش انجام تیمار ومبارزه مکانیکی بروری درختان آلوده میباشد .مراحل مختلف این عملیات به شرح ذیل است..

 

مراحل مختلف مبارزه با سوسک پوستخوارکاج:

۱ -شناسایی درختان آلوده:همانطور که اشاره گردیدجهت ورود این سوسک به داخل پوست سمت رو به آفتاب حدفاصل جنوب تا غرب تنه درختان میباشد .که با آموزش کارگران میتوان درختان آلوده را از خاک اره های خارج شده دراین محل به راحتی شناسایی کرد.

 

 

 

 

 

شناسایی درختان آلوده

 

 

 

 

۲ -علامت گذاری درختان

 

 

 

 علامت گذاری درختان آلوده

 

۳ -حذف فلسهای روی تنه درخت در محل آلوده، در این روش با استفاده از یک تیشه کوچک  فلسهایی که عمدتا به رنگ تیره هستند را تراشیده تا سوراخهای موجود در زیر آنها نمایان شوند.

 

 

 

تراشیدن فلسهای قسمتهای آلوده

 

 

 

 

 

سوراخهای مربوط به پوست خوار پس از تراشیدن

۴ -حذف شاخه های خشک وآلوده

باتوجه به اینکه بعضا تعدادی از شاخه های درختان کاج به علت فعالیت این سوسک خشک ومحلی برای فعالیت این حشره تبدیل شده اند اقدام به حذف آنها مینماییم.

 

 

 

 

 

 

قطع شاخه های آلوده وخشک

 

                                                                                                                                   

 

 

قطع شاخه های آلوده وخشک

 

 

 

۵ -پس از مشاهده سوراخهای ایجاد شده با همان تیشه اقدام به حذف وبرداشتن پوست قسمتهای آلوده می نماییم.واین کار تازمانی انجام میگیرد که تمام قسمتهای آلوده به طور کامل حذف گردد.

 

 

 

 

برداشتن پوست قسمتهای آلوده

 

 

 

 

 

 

بررسی قسمتهای پایین تنه درخت به خصوص ناحیه طوقه که احتمال وجودآفت در آن بسیار بالااست.

 

 

پاکسازی بخشهای آلوده درقسمتهای بالای درخت

 

 

 

 

پاکسازی بخشهای آلوده درقسمتهای بالای درخت

 

 

 

۶ -سمپاشی اطراف درخت (داخل تشتک وروی فلسها وپوستهای کنده شده)زیرا در حین پوست برداری این سوسک به همراه پوست روی زمین  می ریزند وممکن است به درختان دیگر سرایت کنند

 

 

 

 

سمپاشی اطراف درخت وفلسهای تراشیده شده 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • ۷ -تیمار وپانسمان درختان با استفاده از چسب پیوند وهرس نانو  تولید شرکت پدیده کشاورزی.

 

 

 

 

 

  • ۸ - استفاده از رنگ مخصوص محافظ  تنه درختان  تولید شرکت پدیده کشاورزی 

 

 

 

 

 

 

  • پوشش تنه درختان با استفاده از رنگ مخصوص محافظ  تنه درختان  تولید شرکت پدیده کشاورزی 

 

 

۹ -آبیاری ویژه درختان تیمارشده

 

 

 


محصولات جدید شرکت پدیده کشاورزی

 

به زودی  محصول جدید :  رنگ مخصوص کندوی زنبور عسل

چسب باغبانی و هرس  با فناوری نانو

 چسب محافظتی تنه درختان پدیده  

با تکنولوژی نانو 

 ضد قارچ ، باکتری ، جلبک ، ویروس ،

 "آنتی تارلو "

زئوزران

 ادامه مطلب